Tynki elewacyjne
Rodzaje i ich właściwości
Najpopularniejszym i najekonomiczniejszym materiałem elewacyjnym jest tynk. Dobrze wykonany i dobrany do potrzeb tynk zapewni nam estetyczny wygląd elewacji na lata. Dwie główne kategorie tynków, jeśli brać pod uwagę ich zastosowanie to tynki grubowarstwowe i cienkowarstwowe.
Tynki grubowarstwowe, nazywane też tradycyjnymi to tynki, których grubość wynosi od 15-20 mm. Pokrywa się nim ściany wznoszone w sposób tradycyjny.
Aktualnie do pokrywania ścian jednowarstwowych lub dwuwarstwowych z termoizolacją najchętniej wybierane są dekoracyjne tynki cienkowarstwowe o grubości 1-3 mm. Dostępne w bogatej gamie kolorystycznej i różnych strukturach pozwalają dowolnie kreować wygląd elewacji – zapewniają łatwe i szybkie wykończenie domu. Zostały pomyślane jako warstwa osłaniająca termoizolację domu wykonaną w systemie ETICS.
Tynk elewacyjny cienkowarstwowy dekoracyjny jest wierzchnią warstwą każdego systemu ociepleń, niezależnie od rodzaju materiału termoizolacyjnego. Jego zadaniem, poza oczywistą rolą dekoracyjną, jest ochrona ścian, a właściwe materiału termoizolacyjnego przed wpływem warunków atmosferycznych, rozwojem alg i grzybów czy uszkodzeniami. Dobierając rodzaj tynku, należy zwrócić uwagę na skład gotowej mieszanki, jej właściwości i parametry – spoiwo bazowe każdego z nich jest podstawowym kryterium różnicującym poszczególne tynki.
Podsumowując!
Optymalnie dobrany tynk na elewację powinien być:
- trwały i odporny na uszkodzenia mechaniczne. Do najtrwalszych zaliczamy tynki akrylowe, zaś tynki mineralne charakteryzują się najsłabszymi parametrami. Tynki silikatowe i silikonowe mają te wartości na średnim poziomie.
- odporny na zewnętrzne czynniki atmosferyczne, czyli na opady deszczu
i śniegu, na słońce, oraz mróz czy czynniki temperaturowe. Przy opadach najlepiej sprawdzają się: tynki akrylowe i silikonowe, zaś tynki mineralne i silikatowe są najmniej odporne. Na słońce z kolei odporne są najbardziej tynki mineralne i silikonowe, zaś tynki akrylowe są najmniej wytrzymałe. Przy mrozach, zwłaszcza wysokich najlepiej sprawdzają się tynki mineralne. Tynki akrylowe i silikonowe są najbardziej narażone przy niskich temperaturach. Tynki silikatowe w obu przypadkach są średnio odporne. Na zabrudzenia najodporniejsze są tynki silikonowe, tynki mineralne – tynk silikatowy odznacza się mniejszą odpornością, natomiast najgorzej w tym przypadku sprawdzają się tynki akrylowe. Czynnikiem wpływającym na przyjmowanie brudu na tynk jest spoiwo, w związku z czym tynki akrylowe posiadające żywice, są mało odporne na zabrudzenia i słońce; - wysoce odporny na czynniki biologiczne. Jest to niezmiernie ważna cecha – przy warunkach panujących w naszym kraju niezbędnym jest dodawanie do masy tynkarskiej dodatków w postaci preparatów biologicznych zwalczających rozwój grzybów i glonów. Jeśli tego nie wykonamy to elewacja zostanie narażona na korozję biologiczną, a grzyby i glony w znaczący sposób mogą sprawić, że elewacja straci swój estetyczny wygląd. Zielone czy brunatne naloty na elewacji będą ją szpecić, a ponadto korozja biologiczna doprowadzi do niszczenia poszczególnych warstw elewacji. Preparaty biologicznie czynne należy dodawać do każdego rodzaju masy tynkarskiej bez względu na rodzaj zastosowanego spoiwa.
W zależności od rodzaju stosowanego materiału izolacyjnego elewację można wykończyć tynkiem mineralnym, akrylowym, silikonowym, silikatowym lub silikatowo-silikonowym.
Porównanie właściwości tynów cienkowarstwowych
Rodzaje i właściwości tynków
Formuła BIOPROTECT
|
Bardzo często widuje się zakurzone i zaniedbane fasady budynków – jest to zazwyczaj wynik nadmiernego zanieczyszczenia atmosfery, działalności człowieka i jego ingerencji w środowisko naturalne. Działanie formuły BioProtect jest oparte na obecnych w tynkach i farbach mikrokapsułkach z substancjami czynnymi. Substancje czynne, dzięki zamknięciu w mikrokapsułkach, mają wysoką odporność na wymywanie, co w efekcie prowadzi do równomiernego ich wydzielania i skutecznego działania w zmieniających się warunkach atmosferycznych. Uwalnianie substancji czynnych odbywa się w sposób kontrolowany przez długie lata i jest w pełni ekologiczny. Forma i postać mikrokapsułek z substancjami czynnymi są opracowane w taki sposób, by nie wpływały na glebę czy wody powierzchniowej w pełni bezpieczny dla ludzi, zwierząt i środowiska. Zastosowanie produktów z formułą BioProtect znacząco wydłuża trwałość fasady. Warto także wiedzieć, że Ceresit stosuje dodatkowo w swoich produktach tzw. efekt ANTI Dirt Pick-up, dzięki któremu tynki posiadają właściwości antystatyczne, które chronioną powierzchnie przed nadmiernym osadzaniem się zanieczyszczeń. Na powierzchni tynków i farb osiada mniej zanieczyszczeń, elewacja nie stanowi więc środowiska przyjaznego dla rozwoju grzybów i glonów. |
  |
Tynk AKRYLOWY
Spoiwem bazowym tynków akrylowych są polimery (żywice akrylowe). To tynk o dużej elastyczności, dzięki któremu uzyskujemy trwałe pokrycie o małym stopniu możliwości pękania – gdy elewacje są narażone na uszkodzenia mechaniczne, zastosujmy tynk akrylowy. Tynk akrylowy tworzy ścisłą i szczelną warstwę po nałożeniu. Jest niskoparoprzepuszczalny, ale jednocześnie ma niski współczynnik nasiąkania. Niewątpliwie największą zaletą tynków akrylowych jest łatwość aplikacji, cena oraz dostępna gama kolorystyczna. Na rynku dostępny jest pod postacią wilgotnej masy sprzedawanej w wiaderkach. Przygotowanie do aplikacji polega jedynie na dokładnym wymieszaniu masy. Należy również unikać tego typu tynków w miejscach narażonych na silne zawilgocenie, gdyż w tych warunkach tynki akrylowe mają skłonności do odpadania.
Tynk SILIKONOWY
Tynki silikonowe uznawane są za najlepsze spośród cienkowarstwowych tynków dekoracyjnych. Ich spoiwem bazowym są żywice silikonowe w kombinacji z żywicami akrylowymi lub akrylowo-styrenowymi. Ich dodatek doszczelnia układ i zmniejsza nasiąkliwość, nie ograniczając paroprzepuszczalności podnosi odporność mechaniczną. Oprócz tego są bardziej odporne na działanie zmiennych warunków pogodowych – duże spadki i wzrosty temperatury. Na warstwie tynku silikonowego tworzy się specjalna powłoka, z której przy opadach deszczu zmywane są zanieczyszczenia i przez to określane są jako „samoczyszczące”. W razie potrzeby można je myć wodą pod ciśnieniem. Ograniczenie ilości wody na powierzchni, zawartość środków biobójczych (formuła BioProtect) sprawia, że są znakomicie zabezpieczone przed korozją mikrobiologiczną, co zabezpiecza dom przed wykwitami grzybów czy mchów. Tynk silikonowy jest najbardziej uniwersalnym z tynków oraz dostępny jest w szerokiej gamie kolorystycznej o podwyższonej trwałości koloru (wolniejsze blaknięcie w czasie).
Tynk SILIKATOWO-SILIKONOWY
Tynki te są połączeniem hybrydowym dwóch spoiw – żywicy silikonowej i krzemianów – to ulepszona wersja tynków silikatowych. Dzięki połączeniu tych dwóch surowców otrzymano tynk o wysokiej paroprzepuszczalności przy jednoczesnym zachowaniu niskiej nasiąkliwości. Podwyższona alkaliczność wzmacnia naturalną ochronę przed porastaniem, a zwarta struktura polimerów uniemożliwia wnikanie cząstek zanieczyszczeń w strukturę tynku. Mają znakomitą odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne (promienie UV, kwaśne deszcze, wysoką i niską temperaturę oraz nagłe jej zmiany). Cechuje je także antystatyczność, a więc nie elektryzują się i nie przyciągają kurzu. Występują w praktycznie nieograniczonej palecie barw, charakteryzują się podwyższoną trwałością koloru (wolniejsze blaknięcie w czasie).
Tynk MOZAIKOWY
Tynki mozaikowe to specjalny rodzaj tynków dekoracyjnych, które powstają poprzez zmieszanie żywicy akrylowej lub silikonowo-akrylowej z różnobarwnymi kruszywami. Dzięki temu efekt dekoracyjny jest niezwykle atrakcyjny. Charakteryzuje je wysoka elastyczność i odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz ścieranie. Dodatkowo są one bardzo łatwe do utrzymania w czystości, sprawdzają się więc w intensywnie eksploatowanych miejscach, takich jak: ciągi komunikacyjne, strefy przyziemia i cokołów, ościeża drzwi itp. Tynki mozaikowe są polecane do stosowania wewnątrz i na zewnątrz budynków, nakładane bezpośrednio na ściany wymagają suchego, stabilnego podłoża
Faktur i barwa
Inne czynniki wpływające na trwałość i estetykę elewacji to rodzaj zastosowanej faktury tynku, oraz barwa masy tynkowej.
Faktury tynku mogą być zróżnicowane, ale najczęściej stosuje się dwa rodzaje struktur: chropowaty, delikatniejszy o fakturze baranka zwany kamyczkiem lub barankiem, oraz rowkowy, bardziej wyrazisty kornik. Faktura tynku cienkowarstwowego zależy od ilości oraz wielkości ziaren fakturujących, zawartego w masie tynkarskiej.
Warto rozważyć gramaturę ziaren. Drobne (1.5–2 mm) tworzą jednolitą, gładką powierzchnię na całej elewacji. Jeżeli jednak klej zaciągnięty na siatce mocowanej do elewacji nie jest dokładnie nałożony i nie tworzy gładkiej powierzchni, lepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie grubszych (3 mm) ziaren, które w wersji baranka tworzą strukturę gruboziarnistego grysu, dzięki temu taki tynk łatwiej może ukryć niewielkie nierówności ścian. Na końcowy, pożądany efekt składa się oprócz doboru odpowiedniej grubości uziarnienia również technika zacierania tynku: pionowa, pozioma lub kolista. Rodzaj zastosowanej ziarnistości przy nakładaniu tynku oraz jego gładkość ma ogromny wpływ na jego trwałość. Im tynk gładszy tym bardziej narażony jest na uszkodzenia, bo posiada mniejszą zdolność przenoszenia naprężeń. Wówczas częściej powstają pęknięcia czy rysy na tynku. Przy większej chropowatości zdolność na przenoszenie naprężeń znacząco wzrasta. Im wyższa ziarnistość (od 1mm do 4mm), tym tynk jest bardziej trwały. Dlatego właśnie nie zaleca się stosowania na elewacjach tynków gładkich.
Drugim czynnikiem wpływającym na trwałość tynku elewacyjnego jest jego kolor. Barwę tynku podaje się w stopniach i dla czystej bieli wynosi ona 100, zaś dla czerni 0. Im wyższy parametr, czyli im jaśniejsza elewacja tym trwalszy jest tynk i jego barwa. Przy ciemnych elewacjach, które mają tendencję do szybkiego nagrzewania się na słońcu, dochodzi do częstych odbarwień i elewacja taka szybciej płowieje i traci estetyczny wygląd. Na takich tynkach w skutek nadmiernego nagrzewania się i powstających naprężeń termicznych częściej dochodzi do pęknięć tynku i są one bardziej widoczne. Zaleca się stosowanie tynków w kolorach do 40 stopni, poniżej 40 są nie zalecane, a te poniżej 20 wręcz odradzamy. Największą paletę barw posiadają tynki akrylowe i silikonowe, które mogą mieć zarówno pastelowe, jak i intensywne kolory, zaś tynki mineralne i tynk silikatowy występują w ograniczonej palecie barw – w kolorach pastelowych i naturalnych. Gdy jednak chcemy zastosować ciemny, nasycony kolor tynku zaleca się ograniczenie go do jak najmniejszych powierzchni, np. detali architektonicznych.
